Η ελαστογραφία αποτελεί μέθοδο της νεώτερης απεικόνισης και εκτιμά την σκληρότητα-ελαστικότητα των ιστών . Τα τελευταία χρόνια εντάσσεται στην διερευνηση της παθολογίας του μαστού , του θυρεοειδούς και του ήπατος , καθώς επίσης και τενόντιων και μυικών ομάδων του μυοσκελετικού συστήματος , συμπληρωματικά με την χρήση της υπερηχοτομογραφίας .
Είναι από πολλά χρόνια γνωστό πως οι κακοήθεις βλάβες των ιστών έχουν αυξημένη σκληρότητα συγκριτικά με την φυσιολογική σύσταση και σε αυτή κυρίως τη διαπίστωση βασίζεται η κλινική εξέταση , ιδίως του μαστού.
Τα υπερηχογραφικά μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας εμπεριέχουν στο λογισμικό τους την ελαστογραφία, ενώ τα επόμενα χρόνια αναμένεται σημαντική εφαρμογή της μεθόδου και σε άλλες τεχνικές της διαγνωστικής απεικόνισης , όπως ο μαγνητικός συντονισμός .
Η ελαστογραφία εφαρμόζεται με δύο διαφορετικές τεχνικές, την ελαστογραφία τάσης και την ελαστογραφία κυμάτων διατμήσεως και σημαντική είναι η εμπειρία του γιατρού – ακτινολόγου στην σωστή εφαρμογή και ερμηνεία της.
Ελαστογραφία τάσης (strain elastography)
Αποτελεί την πρώτη τεχνική ελαστογραφίας που εφαρμόστηκε στην κλινική πράξη. Ο ακτινολόγος, χρησιμοποιώντας τον ηχοβολέα, πιέζει απαλά το μαστό πάνω από το σημείο που βρίσκεται το υπό διερεύνηση εύρημα και κατάλληλο λογισμικό σχηματίζει ένα χάρτη με τις μαλακές και σκληρές περιοχές του υποκείμενου ιστού. Στα τελευταίας γενιάς μηχανήματα μπορει αντί της μηχανικής πίεσης να αξιοποιηθει η κίνηση των ιστών από τους παλμους της καρδιάς καθώς και την αναπνοή.
Η τεχνολογία αυτή έχει μεγάλη ευαισθησία στην ανάδειξη κακοηθειών και στον διαχωρισμό συμπαγών αλλοιώσεων από επιπλεγμένες κύστεις. Το αποτέλεσμα της εξέτασης είναι ποιοτικό, δηλαδή δεν λαμβάνονται μετρήσεις και άρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εμπειρία του ακτινολόγου, όπως επίσης είναι δύσκολη η σύγκριση κατά την παρακολούθηση μιας βλάβης σε βάθος χρόνου (follow up).
Ελαστογραφία με κύματα διατμήσεως (shearwave elastography)
Αποτελεί την πιο προηγμένη τεχνολογικά μέθοδο. Εδώ, με το πάτημα ενός κουμπιού, ο υπερηχοτομογράφος δημιουργεί ένα επιπλέον κύμα υπερήχων που μεταδίδεται κάθετα σε αυτό που χρησιμοποιεί για να σχηματίσει τη συνηθισμένη εικόνα. Εξειδικευμένο λογισμικό ανιχνεύει τον τρόπο που το κύμα αυτό μεταδίδεται στον προς εξέταση ιστό και σχηματίζει κι εδώ έναν χάρτη σκληρότητας.
Πλεονεκτήματα
- επιλέγονται καλύτερα τα προς βιοψία ευρήματα και μειώνονται οι βιοψίες πχ σε γυναίκες με ινοκυστική μαστοπάθεια
- αναδεικνύονται καλύτερα οι πραγματικές κύστεις από κακοήθειες που μοιάζουν με κύστεις
- αξιολογούνται καλύτερα μικρές βλάβες όπου ο συνήθης υπερηχογραφικός έλεγχος αδυνατεί
- αναδεικνύεται η πραγματική έκταση της βλάβης, που μπορεί να είναι μεγαλύτερη από την αρχική εικόνα στο συνήθη υπερηχογραφικό έλεγχο
- παρακολουθούνται πληρέστερα τα ευρήματα, αν ενδείκνυται παρακολούθηση
- σχεδιάζεται έτσι η βιοψία ώστε τα δείγματα να είναι υψηλής διαγνωστικής αξίας.
Στο ιατρείο μας εφαρμόζεται στις υπερηχογραφικές εξετ’ασεις του μαστού , του θυρεοειδούς , των λεμφαδένων και ευρημάτων του μυοσκελετικού συστήματος ( κύστες , κακώσεις , τενοντίτιδες)