Ο κνησμός των γεννητικών οργάνων μπορεί να αφορά στον κόλπο ή στο αιδοίο, δηλαδή τα εξωτερικά γεννητικά όργανα. Ο κνησμός του αιδοίου είναι συχνά επίμονος και προκαλεί δυσφορία. Πολλές γυναίκες έχουν περιστασιακά, σύντομα επεισόδια κνησμού των γεννητικών οργάνων που υποχωρούν χωρίς θεραπεία. Ο κνησμός θεωρείται πρόβλημα μόνο όταν επιμένει, είναι σοβαρός, υποτροπιάζει ή συνοδεύεται από έκκριμα.
Τα συμπτώματα του κνησμού μπορεί να γίνονται πιο έντονα τη νύχτα, προκαλώντας διαταραχές στον ύπνο. Ο κνησμός του αιδοίου αφορά γυναίκες όλων των ηλικιών και η προσωρινή ανακούφιση μέσα από το ξύσιμο μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό της περιοχής και σε λοιμώξεις του δέρματος. O κνησμός αποτελεί σύμπτωμα και όχι πάθηση. Υπάρχει πλήθος διαφορετικών αιτίων που χρήζουν διερεύνησης, ιδίως όταν η συγκεκριμένη κατάσταση είναι επίμονη και προκαλεί δυσφορία και εμπόδια στην καθημερινότητα της γυναίκας.
Κνησμός αιδοίου: Αίτια
Δερματικός ερεθισμός
Ο κνησμός του αιδοίου είναι αρκετά συχνός και συνήθως προκαλείται από λιγότερο σοβαρές καταστάσεις όπως ερεθιστικές ουσίες ή ορμονικές αλλαγές. Το πιο κοινό και συχνό σε εμφάνιση αίτιο επίμονου κνησμού στην ευαίσθητη περιοχή είναι ο δερματικός ερεθισμός, ο οποίος προκαλείται από οποιαδήποτε ερεθιστική ουσία έχει έρθει σε επαφή με το δέρμα. Χημικοί ερεθιστικοί παράγοντες, όπως αυτοί που βρίσκονται σε καθημερινά προϊόντα που έρχονται σε επαφή με τον κόλπο και το αιδοίο, μπορούν να προκαλέσουν μια αλλεργική αντίδραση, γνωστή ως δερματίτιδα εξ επαφής. Τέτοια προϊόντα είναι:
- σαπούνια και αφρόλουτρα
- τοπικά αντισυλληπτικά σε μορφή αφρού η γέλης ή προφυλακτικά
- κρέμες, λοσιόν και αλοιφές
- απορρυπαντικά
- μαλακτικά ρούχων
- αρωματικό χαρτί υγείας
- υγρά μαντηλάκια
- αποσμητικά
- ιδρώτας
Λοιμώξεις και κνησμός αιδοίου
Πλήθος λοιμώξεων μπορούν να προκαλέσουν κνησμό στο αιδοίο, όπως η μυκητίαση, η ψώρα, και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), όπως η λοίμωξη από τριχομονάδες ή από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Η μυκητίαση μπορεί να προκληθεί λόγω μεταβολών του pH του κόλπου. Μπορεί να εκδηλωθεί χωρίς κάποια ξεκάθαρη αιτία ή έπειτα από τη λήψη αντιβιοτικών ή αντισυλληπτικών χαπιών, τη χρήση προφυλακτικού, τη σεξουαλική επαφή ή την αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες. Εκτός από τον κνησμό, η κολπική μυκητίαση εκδηλώνεται με έκκριση πηχτών, λευκών κολπικών υγρών.
Η βακτηριδιακή κολπίτιδα είναι ένας άλλος πιθανός λόγος για τον κνησμό του αιδοίου που προκαλείται επίσης από μεταβολή του pH του κόλπου και ανισορροπία στα επίπεδα των βακτηρίων που υπάρχουν φυσικά σε αυτόν. Η κατάσταση αυτή δεν προκαλεί πάντα συμπτώματα. Σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα, συνήθως περιλαμβάνουν κολπικό κνησμό και μη φυσιολογική, δύσοσμη έκκριση. Παράλληλα, πλήθος σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων παρουσιάζονται με κύριο σύμπτωμα τον κνησμό, όπως τα χλαμύδια, ο έρπης, η λοίμωξη από τριχομονάδες και η γονόρροια. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί κνησμός αιδοίου με πιθανή αιτία τις ψείρες των τριχών της ήβης, εάν οι γυναίκες δεν πραγματοποιούν αποτρίχωση στην ευαίσθητη περιοχή. Σπανιότερα, η λοίμωξη από οξύουρο, το οποίο αποτελεί εντερικό παράσιτο που προσβάλλει κυρίως τα παιδιά, μπορεί να προκαλέσει φαγούρα στην ευαίσθητη περιοχή.
Ορμονικές αλλαγές
Οι ορμονικές διακυμάνσεις μπορούν σε αρκετές περιπτώσεις να προκαλέσουν φαγούρα στην ευαίσθητη περιοχή, ιδίως αν παράλληλα με τον κνησμό εκδηλώνεται και ξηρότητα του κόλπου. Η εμμηνόπαυση αποτελεί μία από τις κατεξοχήν αιτίες ορμονικών διακυμάνσεων, καθώς παρατηρείται πτώση των οιστρογόνων. Η πτώση αυτή προκαλεί λέπτυνση των τοιχωμάτων του κόλπου και μειωμένη λίπανση αυτού, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κνησμό αιδοίου. Η περίοδος της εγκυμοσύνης χαρακτηρίζεται από ορμονικές αλλαγές και διαστολή των φλεβών του κόλπου, προκαλώντας σε αρκετές περιπτώσεις κνησμό και αυξημένες κολπικές εκκρίσεις. Παράλληλα, η πτώση των οιστρογόνων που παρατηρείται κατά την περίοδο του θηλασμού καθιστά ευαίσθητο το δέρμα της ευαίσθητης περιοχής και αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης φαγούρας. Η έμμηνος ρύση ή η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να συνοδεύεται από φαγούρα στην ευαίσθητη περιοχή.
Άλλες αιτίες που προκαλούν κνησμό αιδοίου
Ο κνησμός αιδοίου μπορεί να εκδηλωθεί εξαιτίας πλήθους πρόσθετων παραγόντων, όπως για παράδειγμα το έντονο στρες. Το στρες μπορεί να προκαλέσει επίμονο κνησμό και ευαισθησία σε λοιμώξεις. Η ακράτεια ούρων μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να πυροδοτήσει τον κνησμό στα γεννητικά όργανα. Ορισμένες παθήσεις του δέρματος, όπως το ατοπικό έκζεμα, η ψωρίαση, η νευροδερματίτιδα και ο ομαλός ή σκληροατροφικός λειχήνας ευθύνονται για την εμφάνιση κνησμού στο αιδοίο. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί επίσης να προκαλέσει φαγούρα στην ευαίσθητη περιοχή, ιδίως αν η πάθηση δεν έχει ρυθμιστεί και παρουσιάζονται υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Εάν έχει εκδηλωθεί γενικευμένος κνησμός στο σώμα εξαιτίας κάποιας αντίδρασης σε φαρμακευτική αγωγή, αιματολογικών διαταραχών ή παθήσεων του ήπατος ή του νεφρού, είναι πολύ πιθανό να εμφανιστεί και κνησμός αιδοίου.
Ο κνησμός του αιδοίου χρειάζεται διερεύνηση, καθώς μπορεί περιστασιακά να είναι σημάδι σοβαρών παθήσεων όπως ο καρκίνος του αιδοίου. Είναι σημαντική η επίσκεψη στο γυναικολόγο εάν ο κνησμός είναι αρκετά σοβαρός ώστε να προκαλεί διαταραχές στην καθημερινή ζωή ή στον ύπνο. Αν και οι περισσότερες αιτίες δεν είναι σοβαρές, ένας έμπειρος γυναικολόγος μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην εύρεση και την αντιμετώπιση της γενεσιουργού αιτίας του κνησμού με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ή άλλες συμβουλές. Ο Γυναικολόγος Ογκολόγος στην Αθήνα Δρ. Γεώργιος – Μάριος Μακρής μπορεί να προσφέρει αποτελεσματικές λύσεις, ώστε ο κνησμός αιδοίου να πάψει να αποτελεί πλέον πρόβλημα στην καθημερινότητα της γυναίκας.