Η αντισύλληψη υπήρξε μια επαναστατική εξέλιξη στην αναπαραγωγική υγεία, δίνοντας τη δυνατότητα στα άτομα να αναλάβουν τον έλεγχο της γονιμότητάς τους και να κάνουν ενημερωμένες επιλογές για το πότε θα ξεκινήσουν ή θα επεκτείνουν τις οικογένειές τους. Μεταξύ των διαφόρων διαθέσιμων μεθόδων, μια δημοφιλής επιλογή είναι το ενδομήτριο σπιράλ. Το σπιράλ έχει σχήμα Τ και εισάγεται στη μήτρα προκειμένου να παρέχει μακροχρόνια αντισύλληψη. Ενώ η μικρή αυτή συσκευή προσφέρει πολλαπλούς μηχανισμούς για την πρόληψη της εγκυμοσύνης, η επίδρασή της στο ενδομήτριο, την εσωτερική επένδυση της μήτρας, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το σπιράλ αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο για την αντισύλληψη, με υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
Τι είναι το ενδομήτριο σπιράλ και πώς διευκολύνει την αποτελεσματική αντισύλληψη
Το ενδομήτριο σπιράλ είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική μορφή μακροχρόνιας αντισύλληψης. Πρόκειται για μια μικρή συσκευή από πλαστικό και χαλκό, η οποία διατίθεται σε δύο βασικούς τύπους: φαρμακευτικό και μηχανικό. Τα φαρμακευτικά σπιράλ απελευθερώνουν προγεστερόνη, ενώ τα μηχανικά σπιράλ είναι συνήθως κατασκευασμένα από πλαστικό και χαλκό, καθώς ο χαλκός είναι τοξικός για το σπέρμα, μειώνοντας την ικανότητά του να γονιμοποιεί ένα ωάριο. Και οι δύο τύποι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικοί στην πρόληψη της εγκυμοσύνης, με ποσοστά επιτυχίας που ξεπερνούν το 97%. Η κατάλληλη μορφή σπιράλ επιλέγεται έπειτα από αξιολόγηση του ιστορικού και των ιδιαίτερων αναγκών κάθε γυναίκας.
Πώς λειτουργεί το μηχανικό σπιράλ;
Το σπιράλ συμβάλλει στην αντισύλληψη δημιουργώντας αρχικά ένα δυσμενές περιβάλλον για τα σπερματοζωάρια, καταστρέφοντάς τα ή μειώνοντας την κινητικότητα και τη γονιμότητά τους. Παράλληλα, μεταβάλλει το περιβάλλον της μήτρας, καθιστώντας το πιο εχθρικό για το σπέρμα. Εάν ωστόσο γονιμοποίηση του ωαρίου συμβεί παρά τη δράση του σπιράλ, η συσκευή αυτή μπορεί επίσης να εμποδίσει την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα. Το σπιράλ δημιουργεί άσηπτη φλεγμονή στη μήτρα, αλλοιώνοντας το περιβάλλον του ενδομήτριου. Αυτή η φλεγμονώδης αντίδραση καθιστά δύσκολη την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου και την επίτευξη εγκυμοσύνης. Παράλληλα, η συσκευή αυτή επηρεάζει τις σάλπιγγες, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ικανότητα γονιμοποίησης του ωαρίου.
Επίδραση του φαρμακευτικού σπιράλ στο ενδομήτριο
Το σπιράλ επηρεάζει το ενδομήτριο με διάφορους τρόπους, συμβάλλοντας στην αντισυλληπτική του αποτελεσματικότητα. Ιδίως όταν τοποθετείται ένα ορμονικό σπιράλ, αλλάζει το ορμονικό περιβάλλον μέσα στη μήτρα, επηρεάζοντας την απόκριση του ενδομήτριου και τελικά αποτρέποντας την εγκυμοσύνη. Αρχικά, τα ορμονικά σπιράλ, όπως αυτά που περιέχουν προγεστερόνη, αποτρέπουν την εγκυμοσύνη κυρίως αναστέλλοντας την εμφύτευση. Η προγεστερόνη μεταβάλλει το ενδομήτριο, καθιστώντας το λιγότερο δεκτικό σε ένα γονιμοποιημένο ωάριο. Μειώνει το πάχος της επένδυσης του ενδομήτριου και διαταράσσει τη δομή του, καθιστώντας δύσκολη την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου και την επίτευξη εγκυμοσύνης. Παράλληλα, το φαρμακευτικό σπιράλ επηρεάζει τη βλέννα του τραχήλου της μήτρας, η οποία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη γονιμότητα. Η προγεστερόνη πυκνώνει την τραχηλική βλέννα, δημιουργώντας ένα φυσικό φραγμό που δυσχεραίνει την κίνηση των σπερματοζωαρίων και τα εμποδίζει να φτάσουν στο ωάριο. Μάλιστα, τα φαρμακευτικά σπιράλ, αυτά προσφέρουν ένα πρόσθετο πλεονέκτημα, καθώς προκαλούν μείωση των εμμηνορροϊκών συμπτωμάτων όπως πόνο, έντονη αιμορραγία και κράμπες. Η ορμονική επίδραση στο ενδομήτριο μπορεί να οδηγήσει σε ελαφρύτερες και μικρότερες σε διάρκεια περιόδους.
Η δράση του σπιράλ προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα για άτομα που αναζητούν αξιόπιστη αντισύλληψη. Αφού τοποθετηθούν, οι συσκευές αυτές παρέχουν αποτελεσματική αντισύλληψη για παρατεταμένη περίοδο, που κυμαίνεται συνήθως από τρία έως πέντε χρόνια. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου, η γυναίκα αποφασίζει εάν επιθυμεί να το αντικαταστήσει με νέο. Μάλιστα, το ενδομήτριο σπιράλ προσφέρει άμεσα αναστρέψιμη αντισύλληψη, καθώς μόλις αφαιρεθεί η συσκευή, η γονιμότητα επιστρέφει αμέσως. Η γυναίκα δεν αισθάνεται ενόχληση έπειτα από την εμφύτευση της συσκευής, ενώ δεν επηρεάζεται ούτε η σεξουαλική ικανότητα. Είναι σημαντικό βέβαια η συσκευή αυτή να τοποθετείται αποκλειστικά από γυναικολόγο. Η διαδικασία δεν περιλαμβάνει νάρκωση και είναι γενικά απλή. Ο Γυναικολόγος Ογκολόγος στην Αθήνα, Δρ. Γεώργιος – Μάριος Μακρής, μπορεί να προτείνει σε κάθε γυναίκα τη μέθοδο αντισύλληψης που ανταποκρίνεται στα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις προσωπικές της ανάγκες.