Η φλεβική ανεπάρκεια αφορά τη μη φυσιολογική λειτουργία των φλεβικών βαλβίδων σε συγκεκριμένες φλέβες των κάτω άκρων. Οι φλέβες που είναι πιο επιρρεπείς σε ανεπάρκεια είναι η μείζονα ή και η ελάσσονα σαφηνής. Η κατάσταση αυτή έχει ως αποτέλεσμα να διαταράσσεται η φυσιολογική ροή του αίματος στην καρδιά και να λιμνάζει το αίμα στις φλέβες των κάτω άκρων. Αυτή η περίπλοκη δυσλειτουργία του αγγειακού συστήματος μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, οδηγώντας σε ένα φάσμα συμπτωμάτων που επηρεάζουν την ευημερία και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Πρόκειται για πάθηση εξελικτικής φύσεως, καθώς τα συμπτώματα σταδιακά επιδεινώνονται.
Φλεβική ανεπάρκεια: Αίτια
Η φλεβική ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται γενικά από πολυπαραγοντική αιτιολογία. Αρχικά, η γενετική προδιάθεση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της φλεβικής ανεπάρκειας, επηρεάζοντας τη δομική ακεραιότητα των φλεβικών βαλβίδων. Η προχωρημένη ηλικία είναι επίσης ένας πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου για φλεβική ανεπάρκεια, καθώς η φυσική φθορά των φλεβικών βαλβίδων με την πάροδο του χρόνου μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία τους. Ο εκφυλισμός αυτών των βαλβίδων συμβάλλει στην παλινδρόμηση του αίματος και στην εμφάνιση φλεβικής ανεπάρκειας.
Οι παρατεταμένες περίοδοι ορθοστασίας ή καθίσματος, ειδικά σε επαγγέλματα που απαιτούν τέτοιες στάσεις, ασκούν μηχανική πίεση στο φλεβικό σύστημα. Η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία και τα επαγγέλματα που περιλαμβάνουν παρατεταμένη σωματική αδράνεια συμβάλλουν στη φλεβική ανεπάρκεια εμποδίζοντας τη σωστή κυκλοφορία του αίματος. Τέλος, οι ορμονικές διακυμάνσεις, ιδιαίτερα στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης, μπορούν να επηρεάσουν την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων και να συμβάλουν σε φλεβική ανεπάρκεια. Οι αλλαγές στα ορμονικά επίπεδα μπορεί επίσης να επιδεινώσουν την ανεπάρκεια της βαλβίδας και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων.
Συμπτώματα & επιπλοκές φλεβικής ανεπάρκειας
Η φλεβική ανεπάρκεια παρουσιάζει συμπτώματα μετά από πολλά χρόνια από την έναρξή της. Η σταθερή παλινδρόμηση αίματος στο εσωτερικό της μείζονος σαφηνούς φλέβας προκαλεί αυξημένη πίεση στο επιφανειακό φλεβικό δίκτυο, προκαλώντας σε βάθος χρόνου φλεβική συμφόρηση. Συνεπώς, αρκετοί ασθενείς παρουσιάζουν ύπαρξη υπερβολική σε σχέση με το φυσιολογικό ποσότητα αίματος σε ποικίλλες φλέβες. Η φλεβική ανεπάρκεια παρουσιάζεται με κιρσούς και ευρυαγγείες, με τυπικά συμπτώματα όπως αίσθημα βάρους στα πόδια, πόνο, μούδιασμα, κράμπες και οίδημα. Σε πιο προχωρημένα στάδια, παρατηρούνται δερματικές αλλοιώσεις, όπως έλλειψη τριχοφυίας, ερυθρότητα ή μελάγχρωση λόγω στασιμότητας του αίματος στις κιρσοειδείς φλέβες. Τέλος, σε σπάνιες περιπτώσεις ενδέχεται να αναπτυχθούν φλεβικά έλκη στα κάτω άκρα. Στις επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει η φλεβική ανεπάρκεια συγκαταλέγονται η θρόμβωση των κάτω άκρων, ενώ αυξάνει τις πιθανότητες και για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να αποβεί δυνητικά απειλητική για τη ζωή, καθώς ενδέχεται ένας θρόμβος αίματος να αποκολληθεί, να εισχωρήσει στην κυκλοφορία του αίματος και να καταλήξει στο εσωτερικό των πνευμονικών αρτηριών, προκαλώντας πνευμονική εμβολή.
Φλεβική ανεπάρκεια: Επιλογές θεραπείας
Η θεραπεία για τη φλεβική ανεπάρκεια σε αρχικά στάδια μπορεί να είναι συντηρητική. Αρχικά, οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής άσκησης, της διαχείρισης βάρους και της ανύψωσης των ποδιών, αποτελούν βασικές παραμέτρους ως προς την συντηρητική αντιμετώπιση της πάθησης. Σκοπός των παραπάνω μέτρων είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος στις φλέβες των κάτω άκρων. Οι κάλτσες συμπίεσης, σχεδιασμένες να ασκούν πίεση στα πόδια, βοηθούν στη βελτίωση της ροής του αίματος και στη μείωση του οιδήματος. Οι ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης είναι προσαρμοσμένες για να παρέχουν διαφορετικά επίπεδα πίεσης, προσφέροντας μια αποτελεσματική συντηρητική επιλογή θεραπείας. Φλεβοδραστικά φάρμακα και αντιπηκτικά μπορεί να συνταγογραφηθούν για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και την πρόληψη επιπλοκών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Ωστόσο, σε προχωρημένες περιπτώσεις έχει ένδειξη η χειρουργική αντιμετώπιση. Η χειρουργική αντιμετώπιση της φλεβικής ανεπάρκειας έχει εξελιχθεί με την ενδοφλεβική μέθοδο με laser, που είναι λιγότερο επεμβατική και πιο άνετη για τον ασθενή. Η τεχνική αυτή πραγματοποιείται μέσω ενδοαυλικού θερμικού αποκλεισμού της πάσχουσας μείζονος ή/και ελάσσονος σαφηνούς φλέβας με τη χρήση λέιζερ. Στα πλεονεκτήματα της ενδοαυλικής μεθόδου με laser συγκαταλέγεται η ασφάλεια, η απόλυτη ακρίβεια, η άνετη διαδικασία για τον ασθενή, το άριστο λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα και η οριστική φύση των αποτελεσμάτων που προσφέρει. Οι ασθενείς αναρρώνουν άμεσα, ενώ μπορούν να επιστρέψουν στο σπίτι την ίδια μέρα και να εφαρμόσουν ελαστική κάλτσα την επόμενη μέρα. Το ποσοστό επιτυχίας είναι εξαιρετικό, ενώ πρακτικά εκμηδενίζεται η πιθανότητα εμφάνισης υποτροπών στο μέλλον. Βέβαια, σε ορισμένες περιπτώσεις εξακολουθεί να απαιτείται η “κλασική” ανοικτή μέθοδος. Η σωστή διάγνωση και η προσαρμοσμένη επιλογή μεθόδου αποτελούν βασικούς παράγοντες για την επιτυχημένη χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης. Ο Αγγειοχειρουργός στην Αθήνα, Δρ. Σοφοκλής Τραχανέλλης, αντιμετωπίζει τη φλεβική ανεπάρκεια με τις πιο σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους.