Ένας πολύποδας του παχέος εντέρου είναι μια μικρή καλοήθης ανάπτυξη ιστού στο βλεννογόνο που επενδύει το παχύ έντερο ή το ορθό. Αν και οι περισσότεροι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι αβλαβείς, ορισμένοι μπορεί να μετατραπούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου ή να είναι ήδη καρκινικοί. Μπορούν να εμφανιστούν σε διάφορες θέσεις στο γαστρεντερικό σωλήνα, αλλά είναι πιο συχνές στο παχύ έντερο. Μάλιστα, ενδέχεται να εντοπίζονται πολλοί πολύποδες διάσπαρτοι σε διαφορετικά μέρη του παχέος εντέρου, ενώ το μέγεθός τους ποικίλλει. Οι πολύποδες παχέος εντέρου αποτελούν έναν από τους κατεξοχήν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου, καθώς ενδέχεται με την πάροδο του χρόνου να παρουσιάσουν καρκινική εξαλλαγή. Οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος πολύποδες είναι πιο πιθανό να γίνουν καρκινικοί από τους μικρότερους.
Πολύποδας παχέος εντέρου: Πιθανότητα καρκινικής εξαλλαγής ανάλογα με τη μορφή και το μέγεθός του
Υπάρχουν δύο συνήθεις τύποι πολύποδα παχέος εντέρου: ο υπερπλαστικός πολύποδας και ο αδενωματώδης. Ο υπερπλαστικός πολύποδας δεν εξελίσσεται σε καρκίνο. Ο αδενωματώδης πολύποδας, ωστόσο, πιστεύεται ότι είναι ο πρόδρομος για όλους σχεδόν τους καρκίνους του παχέος εντέρου, αν και η πλειοψηφία των περιπτώσεων ύπαρξης αδενωματώδους πολύποδα δεν παρουσιάζει καρκινική εξαλλαγή. Ενώ η πλειονότητα των περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου ξεκινά ως πολύποδες, μόνο το 5-10% όλων των πολυπόδων θα παρουσιάσουν καρκινική εξαλλαγή. Το μέγεθος ενός πολύποδα συνήθως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Αν και είναι αδύνατο να οριστεί με ακρίβεια ποιοι αδενωματώδεις πολύποδες θα μετατραπούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου, οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος πολύποδες είναι πιο πιθανό να γίνουν καρκινικοί. Όσο μεγαλύτερος γίνεται ο πολύποδας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να εξελιχθεί σε καρκίνο του παχέος εντέρου. Αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά εάν ο πολύποδας είναι μεγαλύτερος. Βέβαια, μπορεί να χρειαστούν έως και 10 χρόνια για να μετατραπούν σε καρκινικοί ορισμένοι πολύποδες.
Εμφάνιση πολυπόδων παχέος εντέρου: Παράγοντες κινδύνου
Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη πολυπόδων είναι η ηλικία άνω των 50 ετών. Γι’ αυτό συνιστάται στους ανθρώπους να αρχίζουν να κάνουν προληπτικούς ελέγχους για τον καρκίνο του παχέος εντέρου στην ηλικία των 45 ετών. Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού πολυπόδων του παχέος εντέρου ή καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης πολυπόδων. Επίσης, άτομα με προσωπικό ιστορικό πολύποδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νέους πολύποδες στο μέλλον από ένα άτομο που δεν είχε ποτέ πολύποδα. Επιπλέον, υπάρχουν μερικά σπάνια γενετικής προέλευσης σύνδρομα που αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού πολύποδων και καρκίνου, ακόμη και σε μικρότερες ηλικίες, όπως η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση και το σύνδρομο Lynch. Το κάπνισμα, η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η ανεπαρκής άσκηση είναι παράγοντες κινδύνου για πολύποδες, ωστόσο πολλοί άνθρωποι με κανέναν από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου έχουν προκαρκινικούς πολύποδες στο παχύ έντερο.
Πολύποδας παχέος εντέρου: Συμπτώματα & αντιμετώπιση
Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων με πολύποδες δεν έχουν καθόλου συμπτώματα. Αλλά οι πολύποδες μπορεί μερικές φορές να πυροδοτήσουν την εμφάνιση αίματος στα κόπρανα ή τη διέλευση μεγάλων ποσοτήτων βλέννας αλλά και να προκαλέσουν κάποια μικρή ενόχληση στο ορθό. Η καλύτερη μέθοδος προκειμένου να ανιχνευθεί έγκαιρα ένας πολύποδας παχέος εντέρου είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος. Η κολονοσκόπηση είναι η απεικονιστική εξέταση εκλογής για την ανίχνευση τυχόν πολυπόδων, η οποία επιτρέπει την ταυτόχρονη ενδοσκοπική αφαίρεσή τους στον ίδιο χρόνο. Με αυτό τον τρόπο, μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα καρκινικής εξαλλαγής. Ο Δρ. Γεώργιος Γεωργίου είναι εξειδικευμένος χειρουργός στον Πειραιά με μεγάλη εμπειρία στην έγκαιρη διάγνωση και χειρουργική θεραπεία πολυπόδων παχέος εντέρου.