Σίγουρα όλοι γνωρίζουμε ότι ένα πολύ βασικό όργανο του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος είναι οι όρχεις. Ωστόσο, εξίσου σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η επιδιδυμίδα, την ύπαρξη της οποίας αρκετοί αγνοούν. Η επιδιδυμίδα είναι ένα όργανο σωληνώδους σχηματισμού, κυρίαρχος ρόλος του οποίου είναι η ωρίμανση, τη μεταφορά και την αποθήκευση του παραγόμενου από τους όρχεις σπέρματος στον σπερματικό πόρο. Η φλεγμονή της επιδιδυμίδας ή αλλιώς επιδιδυμίτιδα αποτελεί άκρως επώδυνη πάθηση που σίγουρα κανένας δεν επιθυμεί να κληθεί να την αντιμετωπίσει. Αν και η πάθηση αυτή δεν είναι επικίνδυνη για τον ασθενή, δεν παύει να προκαλεί άκρως επώδυνα και δυσάρεστα συμπτώματα. Μάλιστα, χρήζει προσοχής, καθώς αν αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να συμβάλλει έως και στην εμφάνιση υπογονιμότητας.
Τι είναι η επιδιδυμίτιδα;
Η επιδιδυμίτιδα είναι μια κοινή φλεγμονώδης πάθηση που εκδηλώνεται στην επιδιδυμίδα, η οποία έχει μορφή σωληνίσκου και είναι υπεύθυνη για την ωρίμανση και τη μεταφορά του σπέρματος στον σπερματικό πόρο. Η επιδιδυμίδα βρίσκεται στο πίσω μέρος του όρχεως, συνεπώς δεν αποκλείεται με την επιδιδυμίτιδα να συνυπάρχει και ορχίτιδα, δηλαδή φλεγμονή του ενός ή και των δύο όρχεων.
Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να είναι οξεία, που διαρκεί λιγότερο από έξι εβδομάδες, ή χρόνια, η οποία έχει σαφώς μεγαλύτερη διάρκεια. Η οξεία επιδιδυμίτιδα σηματοδοτείται από ξαφνικά και σοβαρά συμπτώματα. Μια περίπτωση επιδιδυμίτιδας που επιμένει για περισσότερο από έξι εβδομάδες θεωρείται χρόνια. Η οξεία επιδιδυμίτιδα μπορεί να μετατραπεί σε χρόνια όταν η συγκεκριμένη αιτία της λοίμωξης είναι άγνωστη και κατά συνέπεια αφεθεί χωρίς θεραπεία. Η χρόνια επιδιδυμίτιδα, σε αντίθεση με την οξεία, δεν είναι πλήρως ιάσιμη, ωστόσο μπορεί να γίνει διαχείριση των συμπτωμάτων. Η φλεγμονή αυτή της επιδιδυμίδας εκδηλώνεται σε άνδρες διαφόρων ηλικιών και τα αίτια της είναι ποικίλα.
Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η επιδιδυμίτιδα μπορεί να συμβάλλει στο σχηματισμό αποστήματος στο όσχεο ή ακόμη και να καταστρέψει την επιδιδυμίδα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υπογονιμότητα. Όπως συμβαίνει με κάθε λοίμωξη που δε λαμβάνει στοχευμένη θεραπεία, η επιδιδυμίτιδα μπορεί να εξαπλωθεί σε κάποιο άλλο μέρος του σώματος, προκαλώντας ακόμη πιο δυσάρεστα συμπτώματα.
Αίτια φλεγμονής της επιδιδυμίδας
Σε σπάνιες περιπτώσεις, η ακριβής αιτία ενός επεισοδίου επιδιδυμίτιδας μπορεί να μην εξακριβωθεί με βεβαιότητα. Βέβαια, σε σεξουαλικά ενεργούς άνδρες, βασική αιτία εμφάνισης της πάθησης είναι συχνά οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες βακτηριακές λοιμώξεις, όπως η γονόρροια ή τα χλαμύδια. Επίσης, η φλεγμονή του όρχι, γνωστή ως ορχίτιδα, δεν αποκλείεται να προκαλέσει με τη σειρά της και επιδιδυμίτιδα. Παράλληλα, το φάρμακο αμιωδαρόνη έχει συνδεθεί με αυξημένη φλεγμονή του οσχέου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επιδιδυμίτιδα.
Σε νεαρά, μη σεξουαλικά ενεργά αγόρια, η επιδιδυμίτιδα μπορεί να προκληθεί από λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος ή από λοίμωξη της ουροδόχου κύστης ή των νεφρών, λοιμώξεις οι οποίες δεν αποκλείεται να εξαπλωθούν και στην επιδιδυμίδα. Επιπρόσθετα, οποιοσδήποτε τραυματισμός ή τραύμα στη βουβωνική χώρα μπορεί επίσης να προκαλέσει επιδιδυμίτιδα.
Συμπτώματα που προκαλεί η επιδιδυμίτιδα
Οι άνδρες που αισθάνονται πόνο στους όρχεις ή στο όσχεο τους μπορεί να έχουν επιδιδυμίτιδα και θα πρέπει να επισκεφτούν έναν ουρολόγο το συντομότερο δυνατό για να αποκλείσουν άλλες παθήσεις, όπως η συστροφή των όρχεων. Γενικά, τα συμπτώματα της επιδιδυμίτιδας περιλαμβάνουν:
- Πόνος ή ευαισθησία στους όρχεις
- Επώδυνη ούρηση και συχνουρία
- Οίδημα, ερυθρότητα ή αίσθημα καύσου στο όσχεο
- Άβολη συνουσία
- Παρουσία αίματος στο σπέρμα.
Τυπικά στη χρόνια επιδιδυμίτιδα, ο πόνος εμφανίζεται κυρίως στο όσχεο και είναι λιγότερο έντονος από την οξεία εκδοχή.
Θεραπεία επιδιδυμίτιδας
Η αντιμετώπιση της επιδιδυμίτιδας αμέσως μόλις η πάθηση ανευρεθεί είναι επιτακτική, καθώς δεν πρόκειται τα συμπτώματα να υποχωρήσουν από μόνα τους. Η τυπική θεραπεία για την οξεία επιδιδυμίτιδα περιλαμβάνει χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής για χρονικό διάστημα περίπου δύο εβδομάδων. Άκρως ευεργετικά λειτουργούν παράλληλα και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως η ιβουπροφαίνη ή η ακεταμινοφαίνη, τα οποία λειτουργούν ανακουφίζοντας τον πόνο και περιορίζοντας τη φλεγμονή. Να σημειωθεί πως η ευαισθησία στο όσχεο μπορεί να χρειαστεί μερικές εβδομάδες μετά τη λήψη φαρμάκων για να εξαφανιστεί εντελώς.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να σχηματιστεί απόστημα στο όσχεο που απαιτεί χειρουργική επέμβαση. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί ολόκληρη η επιδιδυμίδα ή μέρος αυτής, η οποία ονομάζεται επιδιδυμεκτομή. Την επέμβαση αυτή πραγματοποιεί με απόλυτη προσοχή ο Χειρουργός Ουρολόγος Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης.