Η χρυσή ηλικία της γυναίκας για ένα νέο ξεκίνημα με γνώμονα την εμπειρία απαιτεί τη θωράκιση της γυναικολογικής της υγείας. Συχνά είναι η χρονική φάση μετάβασης στην εμμηνόπαυση. Η εμμηνόπαυση όμως δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο από όλες τις γυναίκες. Είναι εκείνες οι οποίες δεν θα καταλάβουν απολύτως τίποτα, παρά μόνο ότι δεν θα ξαναδούνε ποτέ περίοδο. Υπάρχουνε και εκείνες οι οποίες θα το βιώσουνε αρκετά έντονα. Οι συχνές εφιδρώσεις, η αϋπνία, το αίσθημα παλμών, η διαταραχή στον ψυχισμό, η μειωμένη libido και το αίσθημα ξηρότητας του σώματος είναι κάποιες από τις πιθανές διαταραχές. Δεν σημαίνει ότι θα συμβούνε όλα αυτά απαραίτητα σε όλες τις γυναίκες. Ίσως να υπάρξουν κάποια συμπτώματα, ίσως και κανένα. Επίσης άγνωστη είναι η διάρκεια της περιόδου αυτής. Για κάποιες κυρίες διαρκεί λίγους μήνες, για άλλες δύο και τρία έτη. Δεν υπάρχει τρόπος να το προβλέψει κανείς. Αυτό που μπορεί να γίνει όμως είναι η γυναίκα να αναζητά βοήθεια, όταν η περίοδος αυτή της ζωής της αρχίζει να τη δυσκολεύει. Οι παρεμβάσεις στην ηλικία των 50 είναι σημαντικό να ξεκινούνε από τις αλλαγές στην καθημερινότητα της γυναίκας. Ο υγιής τρόπος ζωής είναι ο πρωταγωνιστής στη σημαντική αυτή ηλικία. Ο μεσογειακός τρόπος ζωής είναι ένας γνώριμος για όλους μας σωστός οδηγός για την ποιότητα της ζωής μας. Οι βασικές διδαχές του θα μπορούσαν να βοηθήσουνε εκείνη τη γυναίκα που βιώνει έντονα τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση.
Σημαντικές είναι οι σωστές διατροφικές επιλογές: πλούσιες φυτικές ίνες, άφθονο νερό άνω των 2,5 λίτρων την ημέρα, ψάρι, κοτόπουλο, γαλακτοκομικά κατά προτίμηση χαμηλά σε λιπαρά και μικρή κατανάλωση ζάχαρης και κόκκινου κρέατος. Απαραίτητη είναι η διατήρηση του ιδανικού βάρους για τον κάθε οργανισμό. Ο δείκτης μάζας σώματος με τον οποίο θα υποδεχτεί η γυναίκα τη δεκαετία αυτή, συνήθως θα είναι ο ίδιος με εκείνον που θα τη συνοδεύει στο υπόλοιπο της ζωής της.
Η καθημερινή ήπια προς μέτρια άσκηση για 30 λεπτά ή 3 ώρες σε εβδομαδιαία βάση εξασφαλίζει πολλαπλά οφέλη τόσο στην πρόληψη δυσάρεστων καταστάσεων για την υγεία, όσο και στη διατήρηση του σωστού σωματικού βάρους και στην ψυχική υγεία.
Η διαχείριση όλων των στρεσσογόνων καταστάσεων της καθημερινότητάς μας βοηθά στη βελτίωση του ψυχισμού και του ανοσοποιητικού συστήματος. Καθημερινά βγαίνουνε στο φως μελέτες για τη συσχέτιση του στρες με πολλές νοσολογικές καταστάσεις.
Η κοινωνικοποίηση συμβάλλει σημαντικά επίσης στη σωματικά και ψυχική υγεία της γυναίκας. Οι δραστηριότητες με το σύντροφο, με φίλους, με κοινωνικές ομάδες είναι όλες απαραίτητες για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου και την εκτόνωση της έντασης που συσσωρεύει η 5 η δεκαετία της ζωής μιας γυναίκας. Σε όλα τα παραπάνω η γυναίκα μπορεί να παρέμβει από μόνη της ή με τη βοήθεια επιστημόνων. Οι επιστήμονες μπορεί επίσης να βοηθήσουνε μέσα από φαρμακευτικές ή μη παρεμβάσεις. Μια απλή συμβουλή είναι η τακτική ενυδάτωση του σώματος της γυναίκας, του κόλπου της, των μαλλιών με μάσκα μαλλιών, των οφθαλμών με σταγόνες ορού και η τακτική συντήρηση των νυχιών. Πάνω απ’ όλα όμως πρέπει να κινητοποιεί τον εαυτό της σε δράση.
Το άλλο μεγάλο κεφάλαιο της ηλικίας των 50 είναι η θωράκιση της υγείας μέσα από τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο. Ο επιπλέον έλεγχος της γυναίκας περιλαμβάνει τον ενδελεχή γυναικολογικό έλεγχο, την εξέταση των μαστών και την κατάσταση της υγείας των οστών. Η ετήσια γυναικολογική εξέταση περιλαμβάνει την λεπτομερή κλινική εξέταση των έξω και έσω γενετικών οργάνων και των μαστών. Συμπληρωματικά γίνεται το παπ τεστ και ο γυναικολογικός υπέρηχος. Απαραίτητη είναι η ετήσια ψηφιακή μαστογραφία. Ο έλεγχος του μαστού συμπληρώνεται με ποικιλία απεικονιστικών εξετάσεων μόνο όταν αυτό είναι απαραίτητο. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας είναι κάτι που γίνεται επίσης στη φάση αυτή. Η έγκαιρη διάγνωση προβλημάτων καθιστά την επίλυσή τους ευκολότερη και ταχύτερη τη θεραπεία τους.
Η σεξουαλική υγεία της γυναίκας επίσης ζει και αυτή τη δική της μετάβαση. Υπάρχουνε κυρίες οι οποίες θα έχουνε μειωμένο ενδιαφέρον για συνεύρεση και άλλες οι οποίες θα ανακτήσουνε συνήθειες των πρώιμων μετεφηβικών τους χρόνων. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ νωρίς για να απεμπολήσουνε οι γυναίκες το δικαίωμα στον έρωτα. Επιπρόσθετα η συνέχιση μιας φυσιολογικής σεξουαλικής ζωής ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύει το καρδιαγγειακό και μυοσκελετικό σύστημα. Για εκείνες τις γυναίκες που η επαφή γίνεται επίπονη λόγω ξηρότητας υπάρχουνε πλέον πολλές λύσεις. Πρώτης γραμμής βοήθημα είναι η χρήση υδρογέλης (gel) στην έναρξη της επαφής. Επιπλέον υπάρχουνε παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται για την προετοιμασία του κόλπου και την διευκόλυνση της επαφής:
Υπάρχουν από του στόματος φαρμακευτικές και μη αγωγές: θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης- κάτι το οποίο δεν συστήνεται πλέον με ευκολία-, χρήση φαρμάκων μιμητικών των ορμονών , πολυβιταμινούχα σκευάσματα και φυτοοιστρογόνα. Υπάρχει η τοπική θεραπεία του κόλπου είτε με οιστρογόνα, είτε με ενυδατικές κρέμες και υπόθετο. Υπάρχουνε και οι παρεμβατικές μέθοδοι, όπως είναι το ενέσιμο υαλουρονικό οξύ στην περιοχή και η ανάπλαση του κόλπου με laser. Σε κάθε περίπτωση η γυναίκα με τη βοήθεια του γυναικολόγου εντοπίζουνε τη φύση της όχλησης και συναποφασίζουνε τη λύση του προβλήματος με γνώμονα όμως πρώτιστα την ασφάλεια.
Μακρής Γεώργιος – Μάριος MD ,PhD, MSc
Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος
Γυναικολόγος Ογκολόγος (EBCOG- ESGO accredited)
Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ευρωκλινική Αθηνών