Ο λάρυγγας αποτελεί συνέχεια του φάρυγγα και εντοπίζεται στο πρόσθιο τμήμα του τραχήλου. Στο όργανο αυτό βρίσκονται οι φωνητικές χορδές, με αποτέλεσμα να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στην παραγωγή της φωνής. Συμβάλλει επίσης στη διευκόλυνση της αναπνοής και την προστασία των πνευμόνων από εισρόφηση. Εάν ωστόσο εξαιτίας ορισμένων παραγόντων όπως η υπερβολική ή ακατάλληλη χρήση της φωνής, τυχόν ερεθισμό ή λοίμωξης, ενδέχεται να αναπτυχθεί φλεγμονή του λάρυγγα. Η φλεγμονή αυτή ονομάζεται λαρυγγίτιδα και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, προκειμένου να προληφθούν περαιτέρω προβλήματα.
Τι είναι η λαρυγγίτιδα
Η λαρυγγίτιδα είναι η φλεγμονή του λάρυγγα και συνιστά την πιο κοινή ανάμεσα στις παθήσεις που πλήττουν τη συγκεκριμένη δομή. Η πάθηση διακρίνεται σε οξεία και χρόνια. Η οξεία λαρυγγίτιδα εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί μόνο λίγες ημέρες, ενώ συχνά υποχωρεί αυθόρμητα. Η χρόνια λαρυγγίτιδα από την άλλη πλευρά προκαλεί συμπτώματα που διαρκούν περισσότερο από τρεις ή τέσσερις εβδομάδες και ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη τραυματισμού των φωνητικών χορδών. Η χρόνια λαρυγγίτιδα μπορεί να υποδεικνύει την ύπαρξη μιας πιο σοβαρής ιατρικής κατάστασης που χρήζει διεξοδικότερη αξιολόγηση.
Αίτια λαρυγγίτιδας
Η λαρυγγίτιδα μπορεί να προκύψει από μια πληθώρα αιτιών, ανάλογα με τον τύπο της (οξεία ή χρόνια). Η πλειοψηφία των περιπτώσεων οξείας λαρυγγίτιδας οφείλονται σε ιογενείς λοιμώξεις, παρόμοιες με αυτές που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη. Σε σπάνιες περιπτώσεις η φλεγμονή του λάρυγγα ενδέχεται να εμφανιστεί λόγω βακτηριακής λοίμωξης. Η επιβάρυνση των φωνητικών χορδών λόγω κατάχρησης της φωνής ενδέχεται επίσης να συμβάλλει στην εκδήλωση οξείας λαρυγγίτιδας.
Από την άλλη πλευρά, η χρόνια λαρυγγίτιδα κατά κανόνα προκύπτει από την μακροχρόνια έκθεση σε έναν ή περισσότερους επιβαρυντικούς παράγοντες, οδηγώντας σε φθορά των φωνητικών χορδών ή και στην εμφάνιση διαφόρων μορφωμάτων σε αυτές, όπως πολύποδες ή κοκκιώματα. Στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγονται η παρατεταμένη φωνητική καταπόνηση, η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου, τους περιβαλλοντικούς ρύπους ή τυχόν χημικές ουσίες, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η χρόνια ιγμορίτιδα και οι αλλεργίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υποκείμενες παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή η σαρκοείδωση μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη χρόνιας λαρυγγίτιδας. Στα σπάνια αίτια της χρόνιας λαρυγγίτιδας συγκαταλέγονται τέλος τυχόν λοιμώξεις από βακτήρια, μύκητες ή μολύνσεις από παράσιτα.
Συμπτώματα που προκαλεί η λαρυγγίτιδα
Τα συμπτώματα της λαρυγγίτιδας μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της, αλλά γενικά περιλαμβάνουν:
- Βραχνάδα, εξασθένηση ή απώλεια φωνής, που προκύπτει από το οίδημα και τον ερεθισμό των φωνητικών χορδών.
- Πόνος και δυσφορία στο λαιμό.
- Ξηρός βήχας, ο οποίος μπορεί να γίνει επίμονος.
- Δυσκολία στην κατάποση.
- Αίσθημα ξηρότητας κι ερεθισμός στην περιοχή του λαιμού.
- Πυρετός και κακουχία, ιδιαίτερα εάν η λαρυγγίτιδα έχει προκληθεί από λοιμώδες αίτιο.
Σε χρόνιες περιπτώσεις, συμπτώματα όπως η επίμονη βραχνάδα, η ενόχληση στο λαιμό και ο βήχας μπορεί να εμφανίζονται για παρατεταμένες περιόδους, που συχνά υπερβαίνουν τις δύο εβδομάδες.
Διάγνωση λαρυγγίτιδας
Η διάγνωση της πάθησης πραγματοποιείται με τη λαρυγγοσκόπηση. Η λαρυγγοσκόπηση αποτελεί ενδοσκοπική τεχνική η οποία συμβάλλει στο διεξοδικό έλεγχο της περιοχής του λάρυγγα και των φωνητικών χορδών, διευκολύνοντας την άμεση και λεπτομερή απεικόνιση οποιασδήποτε παθολογίας. Η διαδικασία είναι εύκολα ανεκτή από τον ασθενή και δεν χρειάζεται να προηγηθεί κάποια προετοιμασία.
Επιλογές θεραπείας για τη λαρυγγίτιδα
Για την οξεία λαρυγγίτιδα που προκαλείται από ιούς, η θεραπεία περιλαμβάνει κυρίως αφωνία ή μείωση χρήσης της φωνής για 1 εβδομάδα με σκοπό τη μείωση της πίεσης στις φωνητικές χορδές και λήψη μη συνταγογραφούμενων αναλγητικών για ανακούφιση του πόνου και του πυρετού. Τα συμπτώματα της οξείας λαρυγγίτιδας συνήθως υποχωρούν σε διάστημα 1 εβδομάδας. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία βακτηριακής λοίμωξης, μπορεί να συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά.
Η αντιμετώπιση της χρόνιας λαρυγγίτιδας απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση προσαρμοσμένη στον εκάστοτε αιτιολογικό παράγοντα. Για τη λαρυγγίτιδα που αποδίδεται στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, συνιστάται η διαχείριση της παλινδρόμησης γαστρικού οξέος με την κατάλληλη αγωγή. Σε περιπτώσεις λαρυγγίτιδας που προκαλείται από έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες όπως ο καπνός του τσιγάρου, το αλκοόλ ή τυχόν χημικές ουσίες, η αποφυγή της έκθεσης σε αυτούς είναι ζωτικής σημασίας. Τέλος, η λογοθεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμη για άτομα με λαρυγγίτιδα που προκαλείται από φωνητική καταπόνηση.
Είτε πρόκειται για οξεία είτε για χρόνια λαρυγγίτιδα, υπάρχουν ορισμένα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Σε αυτά συγκαταλέγεται αρχικά η ενυδάτωση του λαιμού με την κατανάλωση αρκετών υγρών, την μάσηση παστίλιας ή τσίχλας και τις γαργάρες με αλατόνερο. Ευεργετικά λειτουργούν επίσης οι εισπνοές με υδρατμούς, η ξεκούραση των φωνητικών χορδών μέσω αφωνίας και η αποφυγή ακόμη και του ψιθυρίσματος. Τέλος, τα αποσυμφορητικά σπρέι για τη μύτη είναι καλό να αποφεύγονται εάν υπάρχουν υποψίες για λαρυγγίτιδα, καθώς προκαλούν ξηρότητα στο λαιμό κι επιδεινώνουν το πρόβλημα. Η Χειρουργός ΩΡΛ, Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου συστήνει τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση κάθε μεμονωμένου περιστατικού λαρυγγίτιδας.