Η μαστοδυνία, γνωστή και ως μασταλγία, είναι η αίσθηση πόνου στον έναν ή και στους δύο μαστούς. Πρόκειται για ένα σύνηθες σύμπτωμα, καθώς περίπου το 70% των γυναικών μπορεί να βιώσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο μαστοδυνίας κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ο πόνος αυτός προκαλεί συχνά έντονο άγχος και αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες που ωθούν τις γυναίκες να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή από έναν εξειδικευμένο Μαστολόγο- Χειρουργό Μαστού, αναφέρει η Δρ. Ιωάννα Γαλανού.
Μαστοδυνία και εμμηνορροϊκός κύκλος
Η κυκλική μαστοδυνία επηρεάζει τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, με συχνότερη εμφάνιση μεταξύ των ηλικιών 25 και 35. Η κατάστασή της συνδέεται με τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κάθε μήνα κατά τη διάρκεια των φάσεων του έμμηνου κύκλου. Πιθανοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της μαστοδυνίας περιλαμβάνουν την αύξηση των οιστρογόνων, την υπερπρολακτιναιμία ή την υπερευαισθησία των υποδοχέων του μαστού, ωστόσο καμία από αυτές τις θεωρίες δεν έχει τεκμηριωθεί πλήρως. Ο πόνος περιγράφεται ως ένα σφίξιμο, συνήθως αμφοτερόπλευρο, αλλά διαφορετικής έντασης στους δύο μαστούς, επηρεάζοντας σχεδόν πάντα τα εξωτερικά τεταρτημόρια του μαστού. Ο πόνος ξεκινά προς τα μέσα του κύκλου για να είναι σαφής στη φάση της ωορρηξίας, φτάνοντας στο αποκορύφωμά του τις τελευταίες τρεις έως πέντε ημέρες πριν από την εμμηνορροϊκή ροή, με την οποία επιλύεται. Η σωματική δραστηριότητα, η χρήση στενών ρούχων και η ψηλάφηση αυτή την χρονική περίοδο συχνά επιδεινώνουν τον πόνο. Δυστυχώς, η μαστοδυνία είναι ένας πόνος που συχνά διαρκεί περιοδικά, έως και την εμμηνόπαυση. Η χρήση αντιφλεγμονωδών ή φαρμάκων κατά του οιδήματος (πρηξίματος) με βάση τη βρομελίνη και τη boswellia μπορεί να μειώσει την ευαισθησία του μαστού.
Πόνος στο μαστό που δε σχετίζεται με τον εμμηνορροϊκό κύκλο
Η μη κυκλική μαστοδυνία επηρεάζει κυρίως γυναίκες ηλικίας μεταξύ 40 και 50 ετών. Μπορεί να αφορά μόνο το ένα στήθος ή και τα δύο, διαρκεί λιγότερο και τείνει να υποχωρεί. Ο πόνος περιγράφεται συχνά ως αίσθηση καψίματος, και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να σχετίζεται με την παρουσία κύστεων, αποστημάτων ή αιματωμάτων, αν και σε πολλές περιπτώσεις η αιτία παραμένει άγνωστη.
Μη μαστογενή αίτια πόνου στο μαστό
Η μαστοδυνία, δηλαδή ο πόνος στον μαστό, μπορεί να οφείλεται σε αίτια που δεν σχετίζονται άμεσα με τον μαστό. Τέτοια αίτια περιλαμβάνουν δισκοπάθειες, χονδροπάθειες των πλευρών ή του στέρνου, φλεγμονές του θωρακικού μυός, έρπητα ζωστήρα, διαφραγματοκήλη, μυοκαρδιοπάθειες ή πνευμονικές παθήσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πόνος είναι συνήθως ετερόπλευρος και επιδεινώνεται συχνά με την πίεση στο θωρακικό τοίχωμα. Ωστόσο, είναι κρίσιμο κάθε γυναίκα με επίμονο πόνο στο στήθος να επισκεφθεί μαστολόγο-χειρουργό μαστού, ώστε να αποκλειστεί με βεβαιότητα η πιθανότητα καρκίνου του μαστού. Αν και μόνο το 7% των γυναικών με καρκίνο αναφέρουν πόνο ως σύμπτωμα, η έγκαιρη διάγνωση είναι απαραίτητη για την ασφάλεια και τη σωστή αντιμετώπιση.
Συμπτώματα μαστοδυνίας
Τα συμπτώματα της μαστοδυνίας μπορεί να διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:
● Αίσθηση ευαισθησίας στο στήθος.
● Πρήξιμο των μαστών.
● Εντοπισμένο πόνο σε συγκεκριμένο σημείο του στήθους.
● Εκτεταμένο πόνο σε μεγαλύτερη περιοχή του στήθους.
Τα συμπτώματα αυτά ενδέχεται να επηρεάζουν έναν ή και τους δύο μαστούς και να εμφανίζονται είτε κυκλικά είτε μη κυκλικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μαστοδυνία μπορεί να συνδέεται με την παρουσία μαστίτιδας, μιας φλεγμονής του μαστικού αδένα, η οποία συχνά συνοδεύεται από ερυθρότητα στην περιοχή του μαστού.
Διάγνωση
Σε περίπτωση μαστοδυνίας, ο ιατρός πρέπει να έχει ένα ακριβές ιατρικό ιστορικό συνοδευόμενο από κλινική εξέταση μαστού από εξειδικευμένο μαστολόγο, που συχνά ολοκληρώνεται με περαιτέρω απεικονιστικές εξετάσεις όπως:
● Υπερηχογράφημα μαστού: χρήσιμο για να εντοπίσετε ποιες αιτίες μπορεί να έχουν δημιουργήσει τα συμπτώματα που περιγράφονται από τους ασθενείς.
● Μαστογραφία: μια ακτινολογική εξέταση χρήσιμη για τον εντοπισμό του τύπου της βλάβης, εφόσον υπάρχει, στο στήθος.
Μαστοδυνία και κίνδυνοι
Οι κύριοι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη μαστοδυνία αφορούν τα υποκείμενα αίτια της. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πόνος στο στήθος είναι μια αναστρέψιμη κατάσταση. Ωστόσο, εάν η ένταση του πόνου παραμένει και, κυρίως, εάν δεν εμφανίζεται με κυκλικό τρόπο, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο μαστολόγο – χειρουργό μαστού, ο οποίος ασχολείται αποκλειστικά με παθήσεις του μαστού, για να διερευνηθούν τυχόν παθολογικές αιτίες που μπορεί να ευθύνονται για τα συμπτώματα.
Η έγκαιρη διάγνωση επιτρέπει στον μαστολόγο να καθοδηγήσει τον ασθενή προς την πιο αποτελεσματική και λιγότερο επεμβατική θεραπεία.
Επιλογές θεραπείας
Η θεραπεία της μαστοδυνίας εξαρτάται από τα αίτια που την προκαλούν. Για τον λόγο αυτό, πριν από την έναρξη οποιασδήποτε θεραπευτικής διαδικασίας, η ασθενής υποβάλλεται σε λεπτομερή εξέταση των μαστών. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της εξέτασης, ο εξειδικευμένος χειρουργός μαστολόγος μπορεί να συστήσει:
● Φαρμακευτική θεραπεία: αναλγητικά που βοηθούν στην ανακούφιση από τον πόνο.
● Ορμονική θεραπεία: με στόχο την αποκατάσταση της φυσιολογικής ορμονικής δραστηριότητας.
● Χειρουργική θεραπεία: σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις, όπως όταν ο πόνος προκαλείται από καρκίνο του μαστού.