Ο πόνος στη μέση ή αλλιώς οσφυαλγία αποτελεί ένα ιδιαίτερα συχνό και δυσάρεστο σύμπτωμα. Η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, το κάτω μέρος της πλάτης δηλαδή, συντίθεται από πλήθος δομικών στοιχείων που λειτουργούν αρμονικά για να προσφέρουν σταθερότητα και να διευκολύνουν την εκτέλεση πολλαπλών κινήσεων. Όταν ωστόσο εκδηλώνεται οσφυαλγία, ελαττώνεται όχι μόνο η δυνατότητα εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων, αλλά και η συνολική ποιότητα ζωής. Ο πόνος αυτός στη μέση μπορεί να προέρχεται από ποικίλες αιτίες και είναι συχνά δύσκολο να αποφευχθεί. Πολλές δουλειές απαιτούν παρατεταμένο κάθισμα ή άλλου είδους επιβαρυντικές δραστηριότητες που συχνά ασκούν αυξημένη πίεση στη μέση. Ωστόσο, υπάρχουν λύσεις για την ανακούφιση του πόνου και την ανάκτηση της ποιότητας ζωής.
Αιτίες που προκαλούν οσφυαλγία
Η οσφυαλγία μπορεί να προέρχεται από διάφορες αιτίες, στις οποίες συγκαταλέγονται:
- Καταπόνηση μυών ή συνδέσμων: Η άρση βαρέων αντικειμένων ή οι ξαφνικές, άτσαλες κινήσεις μπορεί να καταπονήσουν τους μύες της πλάτης και τους συνδέσμους της σπονδυλικής στήλης. Παράγοντες όπως η παχυσαρκία, η λανθασμένη στάση του σώματος, η συνεχής καταπόνηση ή η έντονη σωματική άσκηση (ιδίως όταν συνοδεύεται από λανθασμένη τεχνική άρσης βαρών) λειτουργούν επίσης ιδιαίτερα επιβαρυντικά.
- Βλάβες στους μεσοσπονδύλιους δίσκους: Παθήσεις όπως η εκφυλιστική δισκοπάθεια ή η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκοκήλη) είναι πολύ πιθανό να ασκήσουν πίεση σε κάποια νευρική ρίζα, προκαλώντας οσφυαλγία, μούδιασμα ή μυϊκή αδυναμία.
- Οστεοαρθρίτιδα στο κάτω μέρος της πλάτης. Η οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης συνιστά μια από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στην πλάτη και ιδίως στην οσφυϊκή περιοχή. Επιπλέον, η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε στένωση σπονδυλικής στήλης.
- Παθήσεις της σπονδυλικής στήλης όπως η σπονδυλολίσθηση, η σπονδυλική στένωση, τα οστεοπορωτικά κατάγματα, τυχόν φλεγμονές ή λοιμώξεις.
- Ρευματολογικά ή αυτοάνοσα νοσήματα.
Συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης οσφυαλγίας
Οι περισσότερες περιπτώσεις οσφυαλγίας βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου και την εφαρμογή συντηρητικών μέτρων αντιμετώπισης. Ως προς τη συντηρητική θεραπεία, αρχικά οι ασθενείς ενθαρρύνονται να περιορίσουν μεν τις επιβαρυντικές δραστηριότητες, παραμένοντας ταυτόχρονα σωματικά ενεργοί, καθώς η καθήλωση στο κρεβάτι μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά την κατάσταση. Αντί να ξαπλώνουν, οι ασθενείς είναι σημαντικό να πραγματοποιούν ήπιες δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να κάνουν σε καθημερινή βάση.
Εκτός από την προσαρμογή των δραστηριοτήτων και την ήπια κινητοποίηση, η φυσικοθεραπεία διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στη διαχείριση του πόνου στη μέση. Αυτή περιλαμβάνει ασκήσεις που ενισχύουν τους μύες της πλάτης και του κορμού ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν την ευλυγισία. Συνδυαστικά με τη φυσικοθεραπεία, η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής συμβάλλει στην ανακούφιση του πόνου. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει παυσίπονα, μυοχαλαρωτικά ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Τέλος, η υιοθέτηση σωστής στάσης σώματος και άρσης αντικειμένων μπορεί να βελτιώσει την οσφυαλγία αλλά και να αποτρέψει τυχόν επανεμφάνιση αυτής στο μέλλον.
Πότε η πάθηση που προκαλεί την οσφυαλγία χρήζει χειρουργικής αποκατάστασης
Η χειρουργική επέμβαση προορίζεται για περιπτώσεις έντονου πόνου και συνοδών συμπτωμάτων που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική θεραπεία και σοβαρών παθήσεων που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα του νωτιαίου μυελού ή των γύρω νευρικών ριζών. Οι χειρουργικές τεχνικές ποικίλλουν ευρέως και εξαρτώνται από την τελική αιτία που προκάλεσε την οσφυαλγία. Στις χειρουργικές επεμβάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν για την αποκατάσταση σπονδυλικών παθήσεων συγκαταλέγονται η μικροδισκεκτομή ή η πλήρως ενδοσκοπική δισκεκτομή, η σπονδυλοδεσία ή η διαδερμική κυφοπλαστική, ανάλογα με την υποκείμενη πάθηση και την έκταση αυτής αλλά και τα μεμονωμένα χαρακτηριστικά του εκάστοτε ασθενούς. Ο Νευροχειρουργός Σπονδυλικής Στήλης Δρ. Παναγιώτης Κυριακόγγονας αντιμετωπίζει χειρουργικά όποια πάθηση της σπονδυλικής στήλης δε βελτιώνεται με συντηρητικά μέτρα θεραπείας, εφόσον φυσικά υπάρχουν οι κατάλληλες ενδείξεις.